غربالگری (تشخیص زودهنگام) سرطان روده بزرگ:
گروه هدف: افراد 50 تا 69 سال
برنامه غربالگری:
از سن 50 تا 69 سال
الف) ارزیابی:
1- خونریزي دستگاه گوارش تحتانی طی یک ماه اخیر
2- یبوست طی یک ماه اخیر (با یا بدون اسهال در طی یک ماه اخیر، درد شکم و احساس پر بودن مقعد پس از اجابت مزاج)
3- کاهش بیش از 10% وزن بدن طی شش ماه اخیر
4- داشتن سوابق خانوادگی زیر:
- سابقه سرطان یا آدنوم روده بزرگ در فامیل درجه یک (پدر، مادر، برادر، خواهر یا فرزندان)
- سابقه سرطان روده بزرگ در فامیل درجه دو زیر سن 50 سال (عمه، عمو، خاله، دایی، مادر بزرگ و پدر بزرگ)
5- داشتن سابقه فردي بیماري هاي زیر:
- سابقه سرطان روده بزرگ در گذشته
- سابقه آدنوم روده بزرگ در گذشته
- سابقه بیماري التهابی روده بزرگ (IBD، بیماري کرون یا کولیت اولسروز)
ب) انجام تست خون مخفی در مدفوع
تصمیم گیري و اقدام:
- در صورتی که پاسخ هر یک از موارد بالا یا تست خون مخفی در مدفوع مثبت بود به پزشک مراجعه شود.
- در صورتی که همه موارد و نتیجه تست منفی باشد، توصیه می شود پس از 2 سال جهت ارزیابی مجدا به پزشک مراجعه شود.
پیگیري و مراقبت:
- در صورت عدم وجود سابقه فردي یا خانوادگی، بدون داشتن نشانه بیماری، منفی بودن تست خون مخفی در مدفوع (FIT) زمان مراجعه بعدي غربالگری، 2 سال بعد خواهد بود.
- فرد درصورت مثبت بودن تست خون مخفی در مدفوع (FIT) به پزشک مراجعه کند.
- فرد درصورت داشتن علایم گوارشی زیر به پزشک مراجعه کند.
علايم سرطان روده بزرگ:
- يبوست: منظور سختي و كاهش تعداد دفعات دفع مدفوع و يا دفع مدفوع خشك است كه طي يك ماه اخير ايجـاد شده باشد و ممكن است با احساس پر بودن مقعد پس از اجابت مزاج، همراه باشد.
- اسهال: منظور افزايش در تعداد دفعات دفع است كه طي يك ماه اخير ايجاد شده باشد و ممكن است به تنهايي يا به صورت متناوب با يبوست باشد.
- خونريزي مقعد: دفع خون روشن به صورت قطره قطره، بر روي مدفوع و يا دفع خون تيره است.
- كاهش وزن: منظور كاهش بيش از 10% وزن بدن در طي 6 ماه اخير است كه بدون رژيم غذايي خودخواسته ايجاد شده باشد (مثلا اگر فردي با 80 كيلوگرم وزن، در طي 6 ماه اخير لاغر شده باشد به طوري كه وزن كنوني وي زير 72 كيلوگرم باشد)
- درد ناحیه پایین شکم