غربالگري (تشخیص زودهنگام) سرطان دهانه رحم:

سرطان دهانه رحم يك بيماري قابل پيشگيري است. زيرا اين سرطان يك سير طولاني قبل از شروع تهاجم دارد و مراحل پيش بدخيمي آن بالغ بر10 تا 20 سال طول مي‌كشد. بيشتر وضعيت‌هاي پيش سرطاني را مي‌توان قبل از تبدیل به سرطان، شناخت و درمان كرد.

گروه هدف: زنان 30 تا  59 سال

علائم سرطان دهانه رحم:

• درد هنگام نزدیکی جنسی
• ترشحات همراه با بوي بد واژینال
• خونریزي غیر طبیعی واژینال (از جمله پس از نزدیکی جنسی، در فواصل دوره هاي قاعدگی و پس از یائسگی)

سوالات مهم درباره سرطان دهانه رحم:

• چند سال از ازدواج (اولین تماس جنسی) گذشته است؟
• اگر فرد تست هاي غربالگري (پاپ اسمیر یا تست HPV یا هر دو) را انجام داده است چند سال از آن گذشته است؟

پاپ اسمير – بررسي بافت سطحي دهانه رحم جهت شناسايي سلول‌هاي غيرطبيعي كه نشانگر احتمال وجود بدخيمي‌هاي دهانه رحم مي‌باشند.

بهترين راه جلوگيري از بروز سرطان دهانه رحم انجام زودهنگام آزمايش پاپ اسمير برای غربالگري وجود سلول‌هاي غيرطبيعي در دهانه رحم مي‌باشد.

بيش از 95% نتايج پاپ اسمير منفي است و كم تر از 5% آن ها تغييرات پيش بدخيمي را نشان مي‌دهند.

تست پاپ اسمیر از چه سني آغاز می شود؟

غربالگری خانم ‌ها پس از ازدواج آغاز مي‌شود. در خانم‌هاي سنين 18 سال يا پايين‌تر در صورت ازدواج، حداكثر تا 3 سال پس از ازدواج، غربالگري سرطان دهانه رحم شروع مي‌شود.

پس از انجام 3 نمونه پاپ اسمير طبيعي و قابل اعتماد و در صورت عدم وجود فاكتورهاي خطر مي‌توان تكرار پاپ اسمير را هر 3 سال يك بار انجام داد و نيازي به تكرار ساليانه پاپ اسمير نمي‌باشد.

در صورت وجود عوامل خطر مانند موارد زیر، پاپ اسمير ساليانه توصيه مي‌شود، 

1- عفونت باكتريال

2- عفونت با ويروس پاپيلوما (HPV) و تب خال

3- ديسپلازي متوسط دهانه رحم

4- شك به سرطان دهانه رحم

5- رفتارهاي پرخطر جنسی (داشتن شريك جنسي متعدد يا …)

انجام پاپ اسمير در خانم‌هاي سنين 65 سال و بالاتر در صورتي كه حداقل 3 نمونه پاپ اسمير طبيعي و قابل اعتماد داشته باشند و در تاريخچه 10 سال گذشته نيز هيچ گونه پاپ اسمير غيرطبيعي نداشته باشند، را می توان با اطمينان خاطر متوقف نمود.

در صورت خروج كامل دهانه رحم به دليل بيماري خوش‌خيم، ديگر نيازي به انجام پاپ اسمير نمي‌باشد.

در خانم‌هايي كه رحم آن ها برداشته شده است اما دهانه رحم آن ها باقي مانده است، بررسي دهانه رحم بايد طبق شرايط استاندارد صورت پذيرد.

در صورت خارج كردن كامل دهانه رحم به دليل بدخيمي يا سرطان مهاجم بايد ساليانه قله واژن معاينه شده و پاپ اسمير انجام شود.

عوامل خطرساز در سرطان دهانه رحم: 

• سطح اقتصادي – اجتماعي پايين
• پايين بودن سن اولين آميزش جنسي
• تعدد شريك جنسي
• تعداد شريك جنسي در همسر فرد (اين سرطان بدون مقاربت جنسي ديده نمي‌شود)
• سيگار كشيدن (در زنان سيگاري شانس ابتلا دوبرابر بيشتر از زنان غيرسيگاري است)
• تعداد بارزداري سابقه فاميلي
• عفونت‌ ها
• عدم ختنه شدن شريك جنسي

زناني كه بيشتر در معرض سرطان دهانه رحم هستند عبارتند از:

• زناني كه در سنين پايين ازدواج مي‌كنند.
• زناني كه چندين بار ازدواج كردند.
• زناني كه شوهرانشان قبلاً همسر مبتلا به سرطان دهانه رحم داشتند.
• زناني كه دخانيات مصرف مي‌كنند (هرچه تعداد سيگار مصرفي بيشتر باشد خطر ابتلا افزايش مي‌يابد)
• زناني كه همسرانشان ختنه نشده‌اند.
• زناني كه دچار كمبود ويتامين هایA و C و همچنین اسيدفوليك هستند.

شرايط انجام پاپ اسمیر: 

بعد از اتمام قاعدگي تا شروع قاعدگي بعدي مي‌توان نمونه پاپ اسمير را تهيه كرد اما بهترين زمان تهيه نمونه حدود 2 هفته پس از اولين روز آخرين قاعدگي (روز دهم تا هجدهم سيكل) مي‌باشد.

انجام پاپ اسمير به دنبال زايمان بايد حداقل 8 هفته پس از زايمان و ترجيحاً با فاصله زماني بيشتري صورت گيرد.

 در صورتي كه اطلاعات به دست آمده در پاپ اسمير براي ارزيابي بيمار كافي نباشد، ارزيابي مجدد در فاصله 6 ماه بعد صورت مي‌گيرد.

 تكرار مجدد نمونه‌گيري پاپ اسمير بايد با فاصله زماني بيشتر از 8 هفته از انجام تست قبلي صورت پذيرد. در خانم‌هايي كه سابقه پاپ اسمير با سلول های غیرطبیعی دارند، پاپ اسمیر ساليانه تكرار مي‌شود تا زماني كه در 5 سال متوالي شواهدي از سلول‌هاي غيرطبيعي در پاپ اسمير مشاهده نشود، سپس بررسي به صورت 3 سال يك بار صورت مي‌گيرد.